Çevre etiketi; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kurulan, bir ürünün hammadde aşamasından bertarafına kadar olan tüm süreçlerinde çevresel etkilerini inceleyen, değerlendiren ve belirlenen kriterleri sağlaması durumunda da belgelendiren gönüllü bir sistemdir. Çevre etiketi sisteminin amacı; çevresel etkileri azaltılmış, çevresel performansı yüksek ürünleri teşvik etmek ve tüketicilere doğru, yanıltıcı olmayan, bilimsel temeli olan bilgiler sağlamaktır.
Ürün veya hizmetlere çevre etiketi verilmesi ile ilgili kriterlerin belirlenmesi ve geliştirilmesi, başvuru ve değerlendirme süreçleri, çevre etiketinin şekli, kullanma izni, süresi, iptali, yaptırımları ile ilgili işleyiş Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 19.10.2018 tarihinde yayınlamış olduğu Çevre Etiketi Yönetmeliği’ne göre yönetilmektedir.
Çevre etiketi alabilme kriterlerinin belirlenmesi için öncelikle kişi veya tüzel kişiler Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Etiket Kurulu’na başvuru yapmaktadırlar, bu süreç Çevre Etiket Kurulu tarafından bağımsız olarak da başlatılabilmektedir. Kriter belirleme başvurusu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Çevre Etiketi Kurulu ve Teknik İnceleme Komisyonu tarafından incelenmekte, değerlendirilmektedir ve taslak kriterler oluşturulmaktadır. Taslak kriterler sektör temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve diğer paydaşların görüşleriyle de değerlendirilerek nihai hale getirilmekte ve yayınlanmaktadır.
Ürün veya hizmetlerini çevre etiketli olarak belgelemek isteyen üreticiler, imalatçılar, ihracatçılar, ithalatçılar, hizmet sağlayıcılar, toptancı ve perakende satıcılar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvuru yapmaktadırlar. Bakanlık başvuruları belirlenen çevre etiketi kriterlerine göre değerlendirmektedir. Ürünün kriterlere uygun bulunması halinde de başvuru sahibi 4 yıl süre ile çevre etiketini ürünlerinde kullanabilmektedir.
Toksik, çevreye zararlı, kanserojen, mutajen, üreme sistemine toksik olarak sınıflandırılma kriterlerini karşılayan madde veya karışımı içeren ürünler, yem ve gıda ürünleri, tıbbi ürünler, veteriner tıbbi ürünler ile tıbbi cihaz ve malzemelere çevre etiketi verilmemektedir. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın çevreye zararlı ürünler için de kısıtlama kararı alma yetkisi bulunmaktadır.
Mayıs 2019 döneminde tekstil, seramik, temizlik kâğıdı sektörleri için kriterler yayınlanmıştır. Bu 3 sektör için ülkemizde çevre etiketi başvurusu yapılabilmektedir.
Çevre etiketi, piyasaya sürülen ürünlerin veya sunulan hizmetlerin yaşam döngüsü süresince; enerji verimliliğini, atık minimizasyonunu, kaynak tasarrufunu teşvik etmesi, çevre ve insan sağlığını koruyan ürünlere yönlendirmesi açısından son derece önemlidir. Ayrıca üründeki ve hizmetteki bu farklılaşma ilave pazarlara açılma imkânı sağlaması yönünden ve mevcut pazarda da tercih sebebi oluşturması yönünden piyasaya sürenlere bir artı oluşturmaktadır.
